Wortelgewassen

[column_third]Pastinaken Pastinaca sativa

Pastinaken werden in Europa gekweekt uit de wilde pastinaak die overal groeide. Het is mogelijk dat de Grieken en Romeinen deze groente ook al kenden, maar het is niet duidelijk of ze in hun geschriften naar pastinaken of wortels verwezen. Wel is het zeker dat pastinaken in de Middeleeuwen in Europa werden gegeten, maar daarna zijn ze enigszins uit de gratie geraakt. Pastinaken zijn altijd boerenkost geweest, maar nu nemen ze langzaam maar zeker de plaats in die ze toekomt, namelijk die van groente voor de fijnproever.

Wortels Daucus carota

Veel mensen vragen zich misschien af of het wel de moeite waard is om wortels te verbouwen, want ze zijn zo goedkoop in de winkel. Het antwoord hieop luidt: ja. Verse worteltjes, of ze nu oud zijn of jong, die zo uit de tuin komen voordat ze worden gekookt, smaken oneindig veel beter dan die uit de winkel; het is gewoonweg niet te vergelijken. Er zit weliswaar een beetje modder aan en misschien zitten er wat gaten in van slakken en de wortelvlieg, toch zijn ze lekkerder.

Bieten Beta vulgaris

Bieten komen oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied en werden door de Romeinen geïntroduceerd in de rest van Europa. Toen de Romeinen Noord- en Oost-Europa hadden bereikt, werd de groente daar geliefd en veel van de recepten die tegenwoordig gebruikt worden komen uit die gebieden.[/column_third][column_third]Koolraap Brassica napus

Koolraap is een van die groenten die we nooit in kant-en-klare maaltijden tegenkomen en toch zijn ze nog steeds populair bij koks die hun eigen eten bereiden. Ze behoren wellicht tot de categorie van de gezonde, degelijke maaltijd (zoals stamppot) en niet tot de haute cuisine, maar ze worden steeds vaker gebruikt in allerlei soorten gerechten, bijvoorbeeld in heerlijke soepen. Koolraap is een makkelijke groente. Het kost maar enkele ogenblikken om koolrapen uit de grond te trekken, te schillen, te snijden en te koken.

Rapen Brassica rapa (var. Rapifera)

Net als koolraap is de raap lid van de koolfamilie. De oorsprong van de raap ligt zo ver terug dat hij niet achterhaald kan worden, maar de wilde plant waarvan hij is afgeleid wordt nog steeds veel gevonden in heel Europa en Azië, en men vermoedt dat die uit de prehistorie stamt. Door zijn lange geschiedenis zijn er veel rassen ontstaan bij het kweken, vooral in China en Japan. De populariteit van de raap is in het Westen al afgenomen en daarmee is ook het aantal rassen verminderd. Toch zijn er nog 30 rassen over om uit te kiezen.

Koolrabi Brassica oleracea (var. Gongylodes)

Hoewel koolrabi niet echt tot de wortelgewassen behoort, wordt hij toch in die familie ingedeeld, omdat hij zo lijkt op de raap. Eigenlijk is het een kool met een korte stam, maar de stam is gezwollen tot een ronde bal. Dat het wel degelijk een stam is, is te zien aan de koolachtige bladeren die overal uit de zwelling tevoorschijn komen. Bij een raap is dat anders, daar groeien ze alleen uit de bovenkant. De schil is groen of rood, afhankelijk van het ras, en de binnenkant is wit. Omdat koolrabi een stam is, groeit hij net boven de grond. Aan de onderkant verdwijnt de hoofdwortel in de grond.[/column_third][column_third_last]Haverwortels en schorseneren Tragopogon porrifolius en Scorzonera hispanica

Hoewel haverwortels en schorseneren verschillende planten zijn, zijn ze wel nauw verwant, niet alleen botanisch, maar ook in de manier waarop ze worden verbouwd en gebruikt. Beide groenten worden relatief weinig gegeten, terwijl ze een heerlijke smaak hebben. Haverwortel wordt ook wel ‘oesterplant’ genoemd vanwege de smaak. De wortels zijn niet makkelijk te bereiden; ze zijn relatief smal met heel veel kleinere wortels, waardoor ze zich moeilijk laten schillen. Bovendien verkleuren ze snel als ze geschild zijn. In de keuken worden ze vooral als groente op zich gebruikt in plaats van dat ze worden verwerkt in andere gerechten.

Aardappels Solanum tuberosum

De aardappel is een van de belangrijkste groenten van de wereld. De familie waartoe hij behoort, die van de Solanaceae, groeit over de hele wereld. De aardappel zelf komt uit een vrij beperkt gebied in de Andes, van waaruit hij zijn opmars maakte naar Mexico. De botanische ontwikkeling van de aardappel is ingewikkeld en er waren veel verschillende soorten planten bij betrokken.

Aardperen Helianthus tuberosus

Deze op aardapepls gelijkende knollen groeien aan de planten die tot de zonnebloemfamilie behoren. In tegenstelling tot de enorme bloemen van de zonnebloem zijn die van de aardpeer klein, maar groeien ze aan net zulke lange stengels. De knobbelige knollen zitten onder de grond en kunnen op dezelfde wijze woredn gekookt als aardappels of pastinaken. Ze hebben een heerlijke, aparte smaak, maar zijn toch goed te combineren met andere gerechten, vooral soepen, en kunnen ook rauw gegeten worden. De knollen moeten ongeveer zo groot zijn als een kippenei; grotere kunnen in stukken worden gesneden.

Radijs Paphanus sativus

Radijs is een van de makkelijkste en snelste groenten om te verbouwen. De snelheid waarmee ze boven de grond komen, maakt ze geschikt voor kinderen om te verbouwen, omdat die niet veel geduld hoeven op te brengen. Voor veel tuiniers bestond de eerste kennismaking met de groenten verbouwen dan ook uit het planten van deze bescheiden groente. De grote verscheidenheid aan rassen die beschikbaar is, maakt radijsjes voor de ervaren tuinier net zo interessant als voor beginners.[/column_third_last]