[column_third]Bieslook Allium schoenoprasum
Bieslook is een overblijvende plant met smalle, grasachtige bladeren en vormt een van de basiskruiden in de keuken. Bieslook heeft een zachte uiensmaak en wordt bij veel gerechten als garnering gebruikt.
Dille is een lang, rechtopstaand kruid met veerachtige bladeren, lijkend op die van venkel, en gele bloemen. De zaden en de bladeren van deze plant kunnen worden gebruikt. Beide worden als smaakmakers gebruikt, vooral in visgerechten en salades. De zaadjes kunnen ook in het zuur worden gelegd.
Engelwotel Angelica archangelica
Engelwortel is een grote, winterharde tweejarige plant met zijn grote, witte bloemhoofdjes. De plant kan verbouwd worden in een border of in een sier- en moestuin. Dit kruid wordt tegenwoordig vooral om zijn uiterlijk verbouwd, maar sommigen gebruiken de zaden voor kruidenthee en konfijten de jonge takjes. De blaadjes worden gebruikt om visgerechten en nagerechten met fruit op smaak te brengen, met name zure desserts.
Kervel heeft verfijnde blaadjes en witte bloemen en wordt steeds vaker in de keuken gebruikt vanwege de zachte smaak van de bladeren, die naar een mengsel van anijs en peterselie smaken. Het sierlijke uiterlijk en ook de smaak maken kervel tot een waardevolle aanwinst voor de decoratieve kruidentuin.
Mierikswortel Armoracia rusticana
Het valt te betwisten of mierikswortel een kruid of een groente is. Omdat mierikswortel slechts in kleine hoeveelheden wordt gebruikt, vooral als smaakmaker, kan het geclassificeers worden als kruid, maar het maakt eigenlijk niet uit hoe we het noemen. Het is nogal een grove plant die lijkt op zuring (Rumex). Mierikswortel wordt voor zijn wortels verbouwd, die in de befaamde mierikswortelsaus worden gebruikt of die rauw boven een salade worden vermalen. De jonge blaadjes kunnen ook in salades worden gebruikt.
Dragon is een half winterhard overblijvend kruid en heeft in de winter bescherming nodig of moet elk jaar vervangen worden. Dragon wordt verbouwd om zijn smalle, dunne bladeren en mag dan niet mooi ogen, in de keuken is het kruid nagenoeg onmisbaar en behoort het tot de basiskruiden. Dragon is lekker in sauzen en Franse gerechten, vooral in maaltijden met kip.
Bernagie (komkommerkruid) Borago officinalis
Bernagie is een eenjarig kruid met ruwe, grijsgroene bladeren waaruit hemelsblauwe bloemen tevoorschijn komen. Het blad wordt niet vaak als kruid gebruikt, maar de eetbare bloemen worden als garnering bij drankjes en gerechten gebruikt. De jonge blaadjes worden soms in salades en drankjes verwerkt. Het is de moeite waard om dit kruid in de kruidentuin of sier- en moestuin te verbouwen, omdat hij zo mooi oogt.
Karwij is een tweejarig kruid met veerachtige blaadjes en platte, peterselieachtige bloemhoofdjes met witte bloemen. Karwij wordt verbouwd om zijn zaden, die een uitgesproken smaak hebben die men ook in de Steentijd al kon waarderen. Karwij heeft een anijsachtige smaak en wordt gebruikt in veel gerechten en ook brood. De blaadjes hebben dezelfde smaak en kunnen ook gebruikt worden. De plant is niet bijzonder decoratief, maar wel nuttig vanwege het zaad.[/column_third][column_third]Koriander Coriandrum sativum
Koriander is een eenjarig, winterhard kruid met een lang verleden. Het kruid wordt zo’n 60 cm hoog en heeft gekartelde bladeren en doorzichtige bloemhoofdjes met kleine witte bloemen. Het is niet zo’n mooie plant, maar hij voegt een uitgesproken smaak toe aan gerechten en speelt een belangrijke rol in de keuken. Vroeger gebruikte men vooral de zaden, maar sinds kort zijn ed onderste bladeren populair geworden. Sommige koks gebruiken koriander op dezelfde manier als peterselie.
Venkel is al behandeld als groente, maar wordt ook veel als kruid gebruikt. Het is een bijzonder decoratieve plant die een plek in de sier- en moestuin verdient. De blaadjes van venkel zijn zeer fijn en bij sommige rassen bronskleurig. De piepkleine goudgele bloemetjes worden vastghouden door platte hoofdjes, die zaadjes produceren die goed bij visgerechten en in sauzen kunnen worden gebruikt. De anijssmaak overheerst.
Hysop is een heesterachtig, overblijvend kruid dat al heel lang in de kruidentuinen en sier- en moestuinen wordt verbouwd vanwege zijn schoonheid. Hysop kan goed dienen als lage heg voor bloembedden en siertuinen. Het kruid heeft kleine, glanzende bladeren en aren met paarse bloemen. De bittere blaadjes worden in kleine hoeveelheden gebruikt om vette gerechten te neutraliseren.
Laurier wordt bijna altijd op dezelfde manier gebruikt: meestal worden één of twee blaadjes aan een gerecht toegevoegd als smaakmaker en het is een van de hoofdingrediënten van het traditionele kruidenbuiltje. Toch zijn er maar weinig tuiniers die laurier verbouwen; de meeste koks gebruiken oude bladeren uit een potje, die natuurlijk veel van hun smaak verloren hebben. Als de blaadjes net geplukt zijn, smaken ze nogal bitter, maar na een paar dagen zijn ze op hun zoetst. Leurier heeft daarnaast decoratieve kwaliteiten en kan in de kruidentuin, in de sier- en moestuin, in containers of op een binnenplaats verbouwd worden. Het is een struik die uitgroeit tot een boom. De blaadjes zijn taai en leerachtig.
Lavas (maggiplant) Levisticum officinale
Lavas is een winterhard, overblijvend kruid met een opvallend uiterlijk. Onder goede omstandigheden kan hij wel 2 m lang worden, wat het kruid geschikt maakt voor een kruidentuin of een sier- en moestuin, maar niet voor een kleine tuin. De elderijachtige bladeren worden nog steeds veel in de keuken gebruikt, maar zijn moeilijk verkrijgbaar, tenzij u de plant zelf verbouwt. Hij heeft een sterke smaak, die alleen past in stevige gerechten. Ook het zaad wordt door sommige koks gebruikt.
Citroenmelisse Melissa officinalis
Citroenmelisse is een overblijvend kruid dat veel wordt verbouwd, maar relatief weinig in de keuken wordt gebruikt. Dat is jammer, want de muntachtige bladeren die naar citroen smaken, kunnen op allerlei manieren gebruikt worden. Toch zijn ze moeilijk verkrijgbaar, tenzij u de plant verbouet. Citroenmelisse wordt het meest in kruidenthee gebruikt. In de eerste helft van het jaar is het een mooei plant, maar daarna gaat hij er rommelig uitzien, tenzij hij tot de grond wordt afgeknipt, zodat hij weer nieuwe scheuten gaat produceren. Het afknippen beperkt ook het woekeren.
Een van de bekendste kruiden is munt, die een smaak heeft die zelfs iemand die totaal niet van koken houdt zou kunnen herkennen, al was het alleen maar omdat het in tandpasta zit. Het is een overblijvend kruid, waarvan de ziltachtigebladeren gebruikt worden in allerlei gerechten. Er zijn veel soorten munt; probeer twee of drie soorten te vinden die u zelf lekker vindt en ga die verbouwen. De meeste koks hebben aan één soort al genoeg.[/column_third][column_third_last]Bergamot Monarda didyma
Hoewel bergamot tegenwoordig nauwelijks als kruid gebruikt wordt, behalve bij de bereiding van kruidenthee, is het een zeer mooie plant met kransvormige bloemhoofdjes met knalrode bloemen. Er zijn ook andere kleuren, maar die kunnen in de border worden gezet. Door langs de heerlijke aromatische bladeren te strijken komt de geur vrij, waardoor het een feest is om in de buurt ervan onkruid te wieden. Het is ook een schitterende plant voor in de kruidentuin of de sier- en moestuin.
Geen enkele kok kan zonder het aromatische basilicum. Basilicum mag dan niet zo veelzijdig zijn als veel andere kruiden, áls het wordt gebruikt, dan is het duidelijk aanwezig. Het gaat vooral goed samen met tomaten, salades (vooral mozzarella- en tomatensalades) en met een heleboel andere mediterrane gerechten.
Echte marjolein (Origanum majorana), potmarjolein (Origanum onites) en oregano (Origanum vulgare) zien er nagenoeg hetzelfde uit, maar de smaak verschilt enigszins. Echte marjolein is het zoetst en heeft een verfijnde smaak. Potmarjolein heeft een sterke, zelfs bittere smaak en kan goed lang gekookt worden. Oregano heeft een pittige smaak en wordt het meest gebruikt in allerlei soorten gerechten. Potmarjolein is waarschijnlijk het beste voor de siertuin, zeker de variant met goudkleurige blaadjes.
Peterselie Petroselinum crispum
Peterselie wordt van alle kruiden misschien wel het meest gebruikt. Sommige enthousaste koks gooien het overal doorheen. Er zijn twee vormen, krulpeterselie en gladde peterselie. Krulpeterselie is het mooist en wordt vaak als garnering gebruikt, maar gladde peterselie heeft een sterkere smaak en wordt steeds gebruikt voor wat extra smaak.
Rozemarijn Rosmarinus officinalis
Wat is een maaltijd met lamsvlees zonder dit traditionele kruid? Het is sowieso bij veel gerechten moeilijk voor te stellen hoe ze zouden samken zonder de unieke smaak van rozemarijn. Dit is echter niet alleen een kruid voor de keuken; deze prachtige heester met zijn felgroene, naaldachtige bladeren en blauwe bloemen, wordt ook vaak in de decoratieve kruidentuin of de sier- en moestuin gezet. De heerlijke geur komt vrij als u langs de bladeren strijkt.
Salie is een onmisbaar ingrediënt in vullingen. Het is een langlevende heester met grijze, viltachtige bladeren. De unieke smaak past vooral goed bij vlees en zuivelproducten, zoals kaas. Salie is een decoratieve heester voor de kruidentuin of de sier- en moestuin. De variant die in de keuken wordt gebruikt heeft grijze bladeren, maar hij is ook verkrijgbaar met paars, geel of groen gebladerte. De aren met paarsblauwe bloemen komen laat in het voorjaar tevoorschijn.
Bonenkruid Winterbonenkruid (Satureja montana) en zomerbonenkruid (S. hortensis)
Hoewel bonenkruid tot de oudste kruiden behoort, wordt het tegenwoordig niet veel verbouwd of gebruikt. Winterbonenkruid is een lage, brede, overblijvende heester; zomerbonenkruid is een eenjarige plant die er rommelig uitziet. De bladeren van beide soorten hebben een pittige, pepreachtige smaak en worden gebruikt in veel verschillende gerechten en ook in vullingen en andere recepten. Zomerbonenkruid wordt vaak gebruikt in bonengerechten.
Er is een groot aantal varianten van tijm waaruit de tuinier kan kiezen. Vanuit culinair oogpunt is de keuze niet zo groot, omdat de smaak eigenlijk nauwelijks verschilt, hoewel er wel verschil is in de intensiteit. De breedbladige tijmsoorten hebben een sterkere smaak. Er zijn veel verschillende soorten met gekleurde bladeren en bloemen om mee te pronken in de tuin, wat tijm erg geschikt maakt voor de decoratieve kruidentuin en de sier- en moestuin.[/column_third_last]